نەزم چەمەر چووپی

هەر چێ چنارە هەڵ کەنن، جاکەێ چونەر نیشاننە
گڕ دانەسە کاڵ گەنم، جاکەێ گەزەر نیشاننە

باڵا روواقان۱ هەر لەقێ، گردن شکانن یا بڕین
ڤە دەور هەر دار گوڵێ، رز۲ رز تەڤەر نیشاننە

ڤەی ساحڵە دی ناڕەسێ، بێژە شەپوولەیل۳ نەهات
ئی کووچەر۴ شەوڕن کەرە۵، تازە لەنگەر نیشاننە

گەپ مۊش و دیوارە کەسم، ڤەی ماڵە فتنە ناوڕرێ
دەم وا نەکەی، گووش فرەێ ،ڤە پشت دەر نیشاننە

نەزم چەمەرچووپی۶ بنەن، ڤە سینە چیمان و چیا
ریشەیل هەرچێ چووپیە، کول ڤە چەمەر نیشاننە
۱۳۹٤/٥/۱۷
___________________________________________۱-باڵا روواقان=قد کشید
۲-رز= ردیف،صف
۳-شەپوول=موج
۴-کووچەر= کوچرو، غیربومی(دراین شعر)
۵-شەوڕن کەر= ان شبیخون زننده
۶-نەزم چەمەر چووپی= سبکی در سرناو دهل نوازی که مخصوص اجرا در عزای جوانان ناکام است.هنگامی که این نغمه سرداده میشود بستگان فرد متوفی باچشمان اشکباربه رقص میافتند وصحنه ای بسیار رقت انگیز پدید میآورند.

             تام عشق

چ مانگە شەوێ بی، شەو پڕ هەسارە
شەوێ گ خەنیمن، ڤە تە دڵ دووارە

شەو باخ و کووڵا، پڕە یاس و شەوبوو
شەو تەعنە عەترت، ڤە پۊنەیل لێو جوو

شەو ئاو و ئاگر، شەو مەیل و میڤە
شەو بێ ستاری۱، دو شەوگەرد لێڤە

خوەر عشق بیت و ڤە کەل کێو دراتی
ڤە باشوور هاتم ڤە ئاسوو دراتی

گلەیل ئەنگۊرە چەوەیل تو مەس بین
چنارەیلە شەوق تو دەسماڵە دەس بین

م بێ دین و کافر، تو ئاگر پەرەس بیت
م پەێ جوور گەنج و تو ڤە دەس بڕەس بیت

دوبەیتی ڤە لێڤ و غەزەڵ ڤە ڤەرت بی
چۊ مانگ ئاخڵەێ۲ نۊر، ڤە دەور سەرت بی

کراس زەمین بی، پڕە کاو خوەش رەنگ
چیا چیل۳ و بێ چڵ۴، چەمەن چووڵ و بێ دەنگ

کەژ۵ کاو شەو بی، کراس من و تو
سێو۶ سروە پڕ ڤە هەناس من و تو

شەوێ گ خودا عشق،دیار سەرم بی
خڵێف دەسەیلت،خڵات ڤەرم بی

بڵێزەت هەڵسیا، ئەنامەت کەتە گڕ
م یەێ بافە کاو پۊش۷، تو یەێ کوومە ئاگر

رشا شان و مل م،هەڵاو هەناسەت
عەرەخ کرد و وا بی، گوڵ سوور تاسەت

چەنێ شیف شەوبوو، تەڤەس۸ دا گیانمان
مەسی عشق تامێ،چیە پا دنانمان

زەمان خەێوش۹ بەێوش۱۰ و زەمین کاڵ گوڵ بی
گڕێ۱۱ داڵ بوڵبوڵ، گڕێ داڵ گوڵ بی
۱۳۹٥/٤/۲٥
___________________________________________
۱-بێ ستاری=بی فراری
۲-ئاخڵە= هاله
۳-چیل= خال خال
۴-بێ چڵ= بی هیچ زائدەای،دراینجا به معنی بی هیچ مزاحم وبرهم زننده آرامش کوه
۵-کەژ= توری،حریر
۶-سێو= شش،پفی
۷-کاوپۊش= نوعی علف بسیار ظریف که خشک شده اش دربرابر آتش بسیار ظعیف است
۸-تەڤەس= جوانه هایی که دورترازدرخت برروی ریشه اش میرویند.
۹-خەێوش=مدهوش
۱۰-بەێوش= شادی وذوق کردن
۱۱-گڕێ= لحظه ای

                  قەهڤەێِ کورد

هەنــاس ڤێشــە زارەیلـی،تو نەو تـۊلِ تەمـــەن ســاوا۱

تو مزگان خـوەر هەڵاتەیلــی۲،ڤە شەوگارەیـل رووژئاوا۳

رەش قەترانــە گیسەیلت،چەوەیلت ســـەوز زەیتـونــــی

خەنینت "قەهڤـەێ کوردە"٤،تێەڵ شیرین وگوم شوونی

چەنــێ ڤیرەیــل وابــردێ،ڤـە گیســــــەیلت چنـریانـــە

چەنــێ عشقـەیل پا خستـێ،ڤـە پا بـەژنت هەڵسیــــانـە

چەنە "قەندیل"٥ سەربەرزی، چەنـە "حەسکێف"٦پڕ رازی

ڤە سـەر باکـوور،شاهینــــی، ڤە سەر باشـوور شـابازی

شەقامەیـل "سنـەی" پڕ ڤـە، هەنــاس و هەست ئـازادی

تو هات و چوو "مەریـوانی"،تو دڵ قورسی "مەهابـادی"

پــڕە زام زووانەیلــی،تـو "کرماشــــان" تو "ئیلامـــی"

تو "هگمادان"۷، "لوڕستـــانی" ، گ دیل دام دەێدامـی

قسە داو و دەلیـری تو ، مەتـەڵ عشـق و کزەێ قەڕنـــە

ڤــە ئـی دەوران پـڕ شینـە، خەنینت موعجــزەێ قەڕنـــە

ئە ڕا نەسڵەیل ناهاتـێ، هــزاران پــــەڕە چیــرووکـی۸

تو ئاوڕۊ بەزم "بەرخوەێ دان"۹، تو شانـازی دیرووکی۱۰

گوڵاڵە سوورەکــەم بیـلا،غــەم تو ، ئـاو و نانم بـــوو

کـڕ سوورم ، کڕ لێڤت ، چەوەیلــت نیشتمــــانم بــوو

کنگەڤەر / ۱۳۹۷/۳/۲٦

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

۱-تەمەن ساوا : نونهال، کم سن.

۲-رووژهەڵات : محل بالا آمدن خورشید.شرق.

۳-رووژئاوا : محل کامل شدن روز(آبادشدن روز)، غرب.

٤-قەهڤەێ کورد : قهوه ای که سالهاست بنام قهوه ترک شهور است،در واقع "قهوه کورد" است وتوسط کشاورزان کورد ترکیه تولید میشود.این قهوه قبلا به فرانسه فرستاده میشد و باعنوان "قهوه کورد"بسته بندی وبه دیگرکشورها صادرمیگردید.تا اینکه این برند نیزمشمول اصلاحات کوردستیزانه "آتاترک" واقع شد ونام جعلی " قهوه ترک" به خود گرفت.

٥-قەندیل : کوهی مرتفع در کوردستانات.

٦-حەسکێف : کوهی در باکور کوردستان که آثاربسیارشگفت انگیزی از دورانهای بسیاردور در آن وجوددارد.

۷-هگمادان : نام باستانی همدان.

۸-چیرووک :داستان.

۹-بەرخوەێ دان : مقاومت.

۱۰-دیرووک : تاریخ.

زانا قزوینه:

یکم مهر ۱۳٥۰خورشیدی درروستای قزوینه واقع در هژده کیلومتری کنگاور متولد شدم .ازسه چهارسالگی شیفته شعرو نقاشی بودم.معمولا تخم مرغی مغازه (داش کرم)میبردم ویک دفترکاهی میخریدم وظرف چندساعت همه اش را خط خطی میکردم وگاهی هم مادرم برایم نقاشیهایی بسیارمبتدی وناشیانه میکشید که درنظرم شاهکارهای دنیای نقاشی میامدند(شاید هم بودند؟!)

همچنین گاه وبیگاه مادربرای من وبرادران وخواهرانم شعر میخواند ومتل میگفت وهمینها کافی بود تادرهمان اوان کودکی مسیرفکری وزندگی من به سوی شعرونقاشی کشیده شود وبعدها که بااشعارکوردی پدربزرگم(پدرمادرم)ودیگرشاعران قزوینه ای وشورونشاط شاعرانه ای که درمیان هم ولایتی ها حکم فرما بودآشنا شدم،این اشتیاق عمیق ترشدو در سراسر زندگی ام رفیق وهمدم جدایی ناپذیر من شدند .

مقدمات نقاشی رابه صورت خودساخته درزادگاه وباتمرین وممارست بسیارآموختم و سال دوم سربازی رابه عنوان گرافییست تبلیغات سپاه سپری نمودمازسال ۱۳۷۲ به کرج مهاجرت نموده وبه صورت حرفه ای تری کارکردم وبالاخره درسال ۱۳۷٤درهمانجا اقدام به تاسیس آتلیه وآموزشگاه طراحی ونقاشی نمودم.

درسال۱۳۸٥شوق فراگیری وتکمیل تئوری آکادمیک این هنردرمن بالا گرفت ودوره ی فشرده آموزش طراحی رادردانشکده هنرپردیس،دانشگاه تهران گذراندم اما بازبه آن قانع نشده ومدتی درمحضر بزرگترین منظره ساز تاریخ خاورمیانه استاد محسنی کرمانشاهی تلمذ نموده وشیوه ی کاراورافراگرفتم.البته اکنون دراجرای کارهایم شیوه ی خاص خودم را دنبال میکنم.

درسال ۱۳۹۱به کنگاوربازگشتم وتا کنون(آبان۱۳۹٥)به تعلیم طراحی ونقاشی مشغول میباشم وحاصل تعلیم این دودهه تربیت هنرجویان بسیاری بوده است که بعضی از آنها اکنون درتهران وکرج و.صاحب آتلیه و آموزشگاه میباشند وبسیاری هم درمنزل این حرفه را به صورت جدی دنبال میکنند.

درزمینه ی شعرهم باید بگویم که همانند نقاشی،این همزادازکودکی تاکنون بامن بوده است ودراین زمینه هرگزاستادی نداشته ام لیکن خوشه چین خرمن اکثراساتید بزرگ شعرکوردی وفارسی بوده وهستم.

ازسالها پیش شعروزبان کوردی وهویت کورد  دغدغه ی اصلی من بوده وهست ویکی ازدلایل اصلی بازگشتنم به کنگاور دسترسی به منابع مطالعه وتحقیق دراین زمینه ها میباشد.اکنون بعضی ازمحصولات  سالها تلاش وتحقیق بنده درزمینه ی شعروتحقیق وگردآوری (فولکلورکورد)اینهاهستند:

۱-دیار دیاری(تحقیقی فولکلوریک درموردروستای قزوینه)آماده چاپ.

۲-شرح،مقدمه وتصحیح منظومه خورشید خاور اثر میرزالماسخان کندوله ای.آماده چاپ.

۳-انتخاب هزاربیت شعرفولکلوریک کوردی جنوب(پهلوی)بامقدمه وترجمه.آماده چاپ.

٤-گردآوری،تدوین،شرح،مقدمه و تصحیح دیوان شاعربزرگ کورد؛ تورکه م.آماده چاپ.

٥-مجموعه ای از شعرهای کوردی خودم.آماده چاپ.

٦-آموزش گام به گام طراحی(شیوه ی بازسازی یا کپی برداری)برای اولین باردرایران.آماده چاپ.

۷-گردآوری بیش ازشش هزاربیت ترانه کوردی صرفا به صورت تحقیق شفاهی و میدانی.

۸-گردآوری بیش ازهشت هزار اصطلاحات وامثال وکنایات کوردی جنوب.

۹-طب محلی وگیاهان دارویی دراستان کرماشان.

۱۰-گردآوری بازیهای محلی کوردی.

۱۱-لالائی های کوردی.

۱۲-چیستانهای کوردی.

۱۳-تدوین.تصحیح وباز نویسی دیوان شاعر بزرگ کورد؛ملا پریشان دینوری.

۱٤-درجاقدم رو.کتابی همچون تاریخ وخاطره.

۱٥-حکایات (تمثیلها)کوردی.بیش از دویست وپنجاه حکایت .

۱٦-متلهای کوردی

۱۷-گردآوری وتدوین دیوان شاعربزرگ کورد؛بیرعلی قزوینه ای.

۱۸-(گه ش کانیان).زندگی نامه وآثار تعدادی ازشعرای گمنام کوردی سرا.

وگردآوری موضوعات بسیاری ازفولکلور کوردمانند،فصلها.آداب و رسوم،انواع هنرهای دستی وغذاها، گردآوری دهها هزار واژه کوردی ،و

.

مقالات:

۱-مادها(نگاهی نو به گوشه ای ازتاریخ کورد)

۲-حسین کورد یا حسین گورد؟؟!!(تحقیقی کوتاه دراثبات اصالت کوردی پهلوان حسین کورد شبستری)

۳-گاو،مقاله ای درمورد نقش و نمود گاو در تاریخ،زبان،مذهب ،باوروکورد

٤-کنگاور

٥-پیوند زبان کوردی وکوردها باگویشوران لک ولور.(این مقاله به خاطر گستردگی واهمیت موضوع احتمالا به صورت یک کتاب در بیاید.)

و.

وباقی بقای شما عزیزان.

خاک پای همه ی خاصان.

زانا قزوینه.شب یکم آبان ۱۳۹٥

telegram.me/ghazvineiha

-

شاعران و نویسندگان ومحققین قزوینه.

ازآنجا که حفظ وانتقال سینه به سینه شعرازهزاران سال پیش تا دوره ی معاصردرمیان کوردها بسیاررایج بوده وحفظ اشعارجزئ

افتخارات وهنراشخاص به حساب میامده معمولا خودراازثبت اشعاردردفاتربی نیاز میدیده اند،بدبختانه ازاحوال وآثارشعراوهنرمندان قزوینه ای پیش ازحکومت نادرشاه اطلاعی دردست نداریم.(لازم به ذکراست که درتمام ادوارمخصوصا ازدوره ی حکومت داریوش اول هخامنشی ورفتارخصمانه اش بابزرگان کورد،تاامروزبه خاطرترس ازکوردها انواع کوردستیزیها

توسط شاهان وحاکمان غیرکورداعمال شده است وازآنجاکه کوردها برای شعروادبیات ارزش بسیاروالایی قائلند،مجبوربوده اند

شعروادبیات خودرابه صورت حفظ وسینه به سینه انتقال دهند تاازگزند آتش کینه ی کوردستیزان در امان بمانند.امادردوره معاصر و ورودسریع وناگهانی تکنولوژی به ایران وسردرگمی مردم دراین برهه موجب غفلتی تقریبا نیم قرنی شده و هوش وحواس ملت به رادیو تلویزیون ومعطوف شد واین رشته ی چندهزارساله دچارگسستگی شد وبسیاری ازمحفوظات بزرگ سالان به نسلهای جوانانتقال نیافت و.)

خوشبختانه حضوربزرگانی چون سیدفرضی قزوینه ای وشیخ امیرزوله درقزوینه این ثمررانیزبه جامعه ی کوردمخصوصا اهالی قزوینه اهدانمودکه علاوه برحفظ سینه به سینه ،کمابیش به ثبت دفتری نیزمبادرت نمایند.گرچه دراین زمینه بازهم کمابیش کوتاهی شده امابازجای شکرش باقیست.

ازشاعران ونوسندگان قزوینه ای که تاکنون آثاری از آنها به مارسیده است میتوانیم به این افراد اشاره کنیم :

الف:شاعران:

۱-سیدطهماسب قزوینه ای

۲-عظیم خان قزوینه

۳-سیدفخرالدین قزوینه ای(الهامی)

٤-شیخ شاه محمد قزوینه ای

٥-میرزاحیاتعلی قزوینه ای

٦-میرزامحمدقزوینه ای

۷-پنجعلی قزوینه ای

۸-بیرعلی قزوینه ای

۹-خان محمد قزوینه ای

۱۰-نجف خان قزوینه ای

۱۱-رضاکریم دهنوی(آرش)

۱۲-حسن علی دهنوی

۱۳-قدرت قزوینه ای(زانا)

ب-نویسندگان ومحققان:

 ۱-سیدایاز قزوینه ای(الهامی)

 ۲-سید حجاب الدین قزوینه ای.(الهامی)

 ۳-رضاکریم دهنوی (آرش)

 ٤-قدرت قزوینه ای(زانا)

٥-اله بخش قزوینه ای(معین)

خواننده پاپ:

مسعودامیدیفر

عکاس حرفه ای:

وحیدامیدیفر

نقاش:

۱-زاناقزوینه

۲-اصغرقزوینه

وبسیارهنرمندان دیگرکه امیدواریم به زودی به بیوگرافی وآثارشان دست یابیم.

عارفان نامدار (قزوینه)و (سبک قزوینه)

   هم عصربا نادرشاه افشار،درروستای قزوینه مردی میزیست که آوازه ی شخصیت بزرگ وعرفانی اش درسراسرمنطقه ی کوردستانات وآذربایجان وبسیاری ازدیگرنقاط کشورایران وعراق رافراگرفته بود.این شخص سید فرضی قزوینه ای نام داشت

که به شوق دیدارش ،عاشقان واهالی دل ازنقاط دورونزدیک روانه ی قزوینه میشدند که بعضی ازآنها خودازبزرگان آیین (یارسان)به شمارمیروندونامدارترین آنها شاعروعارف بزرگ:شیخ امیر زوله است که دیوان کلام او که دریایی بیکران ازدرسهای حقانیست بارها وبارها توسط دوستدارانش چاپ ومنتشرشده است.

دیدارسید فرضی قزوینه ای وشیخ امیرزوله منجربه ست مادام العمر شیخ در قزوینه شده وهم نشینی این دومرد بزرگ موجی جدید درشعر،عرفان وموسیقی  آیینی وغیرآیینی آن روزگار پیروان آیین یارسان ودیگران مخصوصا درزمینه ی تنبورنوازی

ایجاد نموده است،تاجایی که بسیاری ازبزرگان ازآن باعنوان (سبک قزوینه)یادمیکنند.

  ودرزمینه ی تنبورنوازی،امروزه (طرزشیخ امیری)درمیان تنبورنوازان کاملا شناخته شده ومعروف است.

قزوینه نام روستاییست دربیست کیلومتری غرب شهرستان کنگاوروپانزده کیلومتری شمال شهرستان صحنه.

قدمت این روستا که دردامنه ی کوه مرتفع امروله واقع شده به پیش ازتاریخ میرسد.قزوینه یکی ازچهاربلوک اصلی کنگاور

میباشدواولین ومهمترین دهستان کنگاوربه شمار میامدکه متاسفانه دردوسه دهه ی اخیر،ساکنان آن به علت تنگی معیشت و

نبود درآمد کافی،اغلب به شهرهای کنگاور،صحنه،وتهران وکرج مهاجرت نموده اند.

مردم قزوینه پیوندی عجیب وناگسستنی با شعروعرفان وهنردارند ودراین عرصه ها انسانهای بزرگی به جامعه تحویل داده است.

تاآنجاکه اطلاع داریم،اولین باری که نام قزوینه درکتب تاریخی آمده است مربوط به قرن هفتم هجری(احتمالا)میباشد که به صورت قزوینک ازآن یاد شده است.

متاسفانه تاعصرنادرشاه ازمشاهیرقزوینه اطلاعی نداریم.اماازعصرنادربه این سوی آثاربعضی ازبزرگان این روستا دردفاتروبیاضهای شخصی ثبت شده اند.

                                                               موقعیت طبیعی وجانوری:

قزوینه دردشتی نسبتاوسیع واقع شده که ازتمام جهات کوهها چون حصاری آنرا احاطه کرده اند.این روستا ازشمال توسط کوه ((خوه ره تاو))که به آن شمشیرکوه نیز گفته میشود،ازسمت غرب توسط دنباله کوه ((ئه مروله))،ازجنوب توسط کوه((نسار))

وکوه مقدس((بزاو))وازسمت شرق توسط دنباله کوه بزاو و کوه((سه رمه کوکان)) محصوراست.

راههای خروجی ازدشت قزوینه سه تاهستند:

۱-جاده آسفالته قزوینه -صحنه که از غرب روستا خارج شده وازروستای  توشمالان گذشته وازجنوب روستای  بردینه که تنگه ی 

دوزان دره (دره ان) نام دارد ردشده وپس از عبورازکنارروستاهای که ریم ئاوا  و هێمە ته وا(کریم آبادوهمت آباد)ازگردنه

صحنه(که در کتب تاریخی باعنوان گردنه قزوینه از آن یادشده است)سرازیر وبه شهرصحنه میرسد.

۲-جاده آسفالته که ازشرق روستا خارج شده وازکنارروستاهای دهنو(دینوو)، سرمست،(سه رمه س)،حاجی آباد(هاجیه وا)،قره گزلوعلیا(قه ره زۊلی خوارین)،

اکبرآباد (ئه کبه ره وا)، دولە(دووڵە)،حسن آباد(هه سه نه وا)گذشته و وارد شهر کنگاور میشود.

۳-جاده خاکی که از جنوب روستا گذشته وپس ازعبوراز کنار روستاهای گاورسینه (گاوه رسینه)وبردینه سادات.(به ردینه سه یده یل)به تنگه ی سلوکه (سۊله گه)میرسد وپس از عبورازآنجا به جاده اصلی کنگاور-صحنه میرسد.

٤-راه مالرو که ازشمال شرقی روستا خارج شده وپس ازعبور از روستای خارکش(خه رکوش)به سرچشمه سراب کبوترلانه رسیده وپس ازعبورازکنارچند روستا به کنگاور میرسدمعمولا ازاین راه برای رسیدن به کنگاوراستفاده نمیشود.

۹ اردیبهشت ۱۳۹۶،‏ ۸:۲۴

کد خبر: 82508885

۰ نفر

شعر کردی انعکاس دهنده وقایع تلخ و شیرین زندگیست

کرمانشاه- ایرنا- 'زانا قزوینه' شاعر، نقاش، محقق و ترانه سرای اهل کنگاور است که فعالیت چشمگیری در حوزه های مذکور در چند سال اخیر داشته است.

به گزارش ایرنا، زانا قزوینه دهه های هفتاد و هشتاد را در شهرستان کرج سپری کرده و به تدریس نقاشی اشتغال داشته که حاصل آن تربیت هنرجویان بسیاری بوده که بعضی از آنها اکنون در تهران و کرج صاحب آتلیه هستند. 
قزوینه پنج سالی است که به زادگاهش کنگاور، مراجعت نموده و در کنار شعر و تحقیق، همچنان به تربیت هنرجویانش در رشته نقاشی مشغول است. 
با حضور قزوینه در کنگاور جنب و جوشی دوباره در سرودن شعر کردی و نقاشی براه افتاده است. 
در ادامه گفتگوی خبرنگار ایرنا با این هنرمند خوش ذوق کنگاوری را می خوانید: 

** شعر؛ از چه زمانی وارد زندگی شما شد؟ 
امروز به مدد پیشرفت های فن آوری و علم پزشکی می دانیم هنگامی که کودک هنوز در بطن مادر رشد می کند، رفتار و کردار مادر بر شکل گیری شخصیت و علائق او تاثیرگذار است. می خواهم بگویم احتمالا پیش از تولد من شعر به زندگیم وارد شده و البته این ادعایی است که به نظر من می تواند در مورد همه اشخاص و علایق صادق باشد. مادرم یک زن روستایی است؛ ن روستایی که از صبح کارهای خانه و صحرا را شروع می کنند اشعار و ترانه های محلی را به آرامی زیر لب زمزمه می کنند و آلام و آرزوهای خود را در الحان (نغمه های دل انگیز) انعکاس می دهند؛ طبیعی است که مغز در حال رشد طفل به این کنش ها واکنش نشان داده و تاثیر می گیرد. 
اما اگر بخواهم آغاز شعرگوییم را بصورت مشخص بیان کنم، یادم هست هنگامی که کلاس اول راهنمایی بودم موضوع انشاء که خاطره یک روز برفی بود را بصورت شعر کردی نوشتم و آموزگار بسیار تشویقم کرد و از آن پس به شعر گفتن و مطالعه اشعار شعرای کورد همچون سیدیعقوب وسید صالح ماهیدشتی،شاهنامه هاو دیگرمنظومه های بزمی ورزمی مانند شیرین وفرهادوخورشیدخاورو بسیاری از دواوین کلام آیین یارسان ووشعرای پارسی گوی ازجمله: حافظ، باباطاهر، سعدی و مولوی روی آوردم. 
به 2 زبان کردی و فارسی شعر می سرایم و به این 2 زبان ترانه هایی نیز سروده ام که به همت دوستان موسیقیدان بعضی از آنها در مرحله اجرا و انتشارمی باشند. 

**حال و روز شعر کردی جنوب ( کرمانشاه، همدان، لرستان و ایلام) را چگونه ارزیابی می کنید؟ 
شعر کردی نوین اکنون وارد سومین دهه عمر خود می شود، پیش از این شعرا علاقه شدیدی به سرودن اشعار بزمی، رزمی، ایدئولوژیکی، توصیف آفاق و انفس و سیر در طبیعت داشتند؛ اما امروزه شعر دارد جایگاه کاربردی تری در زندگی کردها به دست می آورد و وقایع و حقایق تلخ و شیرین زندگی امروزی را در خود انعکاس می دهد، البته هنوز به وضع مطلوب نرسیده، ولی بسیار امید بخش است. 

**اجازه دهید نظرتان را در مورد شعر کنگاور جویا شویم، در باره سابقه ادبی و شاعری شهرستان کنگاور بگوئید؟ 
شاعران کنگاور را می توان به سه دسته تقسیم کرد؛ دسته ی اول شاعرانی که قواعد، اوزان و صنایع معنوی و لفظی را کم و بیش بخوبی می شناسند. 
دسته ی دوم شاعرانی هستند که در تلاش اند امروزی باشند و امروزی شعر بگویند و دسته ی سوم شاعرانی هستند که به حق امروزی اند و حرف هایی برای گفتن دارند. 
در مجموع در این شهر استعدادهای بسیار خوبی وجود دارد، اما چیزی که شعر کنگاور را همچون بسیاری از جاهایی دیگر آن را رنج می دهد، فقدان نقد و عدم حضور مستمر شاعران در جلسات انجمن شعر است. 
اطلاع یافتیم که به تازگی کتابی را با عنوان 'که نگ ئاوران' یا شعرای کردی سرای کنگاور در دست تدوین دارید اگر ممکن است در این مورد توضیحاتی بدهید؟ 
باید یادآور شوم که اولین شاعر کنگاوری که نام او در دفاتر ثبت شده، پیرکاظم کنگاوری است که در قرن هفتم می زیسته و به این دلیل آثاری که از او باقی مانده بیشتر مضمونی آیینی دارند. 
از عهد نادرشاه افشار به این سو نام و آثار تعدادی از شعرای کرد ثبت گردیده که همگی یا قزوینه ای بودند یا در روستای قزوینه ست گزیدند که می توان به 'سید فرضی قزوینه'، 'شیخ امیر ذوله'، 'سید طهماسب قزوینه'، 'خان محمد قزوینه' ، ' بیرعلی قزوینه ای' و. اشاره کرد. 
در پاییز 92 با همکاری دوست خوبم مصطفی باقری (ژیار) اقدام به تشکیل انجمنی با محوریت زبان کردی کردیم. اکنون چهار سال از آن روزگار می گذرد و با راهنمایی و تشویق های مستمر به علاقه مندان 20 شاعر فعال تربیت و وارد جرگه ی کردی سرایان شدند که بعضی از آنها امیدهای روشن شعر کردی در منطقه به شمار می روند. 
در این مقطع احساس کردم که شعر کردی کنگاور نیاز به جمع بندی و ارائه یک خروجی مطلوب به صورت کتابی دارد تا با شاعران این شهر بستر شعری خود را که از دل آن برخاسته اند شناخته و پیش رو داشته و در آن سهیم باشند. 

**چه چالش هایی را فرا راه شعر کردی می بینید؟ 
شعر کردی با چالش های فراوانی روبروست که از جمله ی آنها می توان به بی علاقگی مردم نسبت به مطالعه، نبود رسانه هایی مانند رومه ها، مجلات، نشریات و از همه مهمتر بی مهری صدا و سیمای محلی نسبت به فرهنگ و ادبیات کردی دارد. سنگین تر و نگران کننده تر از اینها عدم آموزش زبان کردی توسط والدین کرد به فرزندانشان است که به بهانه های واهی و غیرمنطقی و. از این کار سر باز می زنند. 

**از فعالیتتان در حوزه نقاشی بگویید؟ 
نقاشی را همچون شعر از دوران کودکی آغاز کردم؛ اولین مشوق من در این زمینه مادرم بود. او برای آرام کردن هر کدام از بچه های ریز و درشتش روشی داشت و می دانست هیچ چیز مانند نقاشی ساعت ها آنها را سرگرم نمی کند. نقاشی های ساده ای که مادرم به عنوان الگو می کشید از نظر من شاهکارهایی بودند که از دیدنشان سیر نمی شدم، بارها و بارها همچون نقاشی های مادرم نقاشی می کشیدم. بعدها که مدرسه رفتم با تشویق آموزگارها فعالیتم را بیشتر کردم. 
هنگام سربازی سال دوم خدمتم را به عنوان نقاش و گرافیست تبلیغات سپاه سپری نمودم و از آن پس جدی تر از قبل، این حرفه را دنبال کردم. 
همچنین آموختن مبانی علمی و تئوری را هم به فعالیتم اضافه کردم. در سال 1375 در شهرستان کرج آتلیه ای دست و پا کردم و با استقبال گرم هنرجویان روبه رو شدم. با اینکه اسم و رسمی پیدا کرده بودم و درآمدم هم خوب بود ولی نگرانی اینکه مبادا مسیری که در پیش گرفته ام اشتباه باشد، آزارم می داد تا اینکه در کلاس های آزاد دانشکده هنرهای زیبای تهران یکسال به صورت فشرده در رشته طراحی دوره دیدم و مدرک آنجا را با معدل عالی اخذ نمودم. اما باز به آن قانع نشده و مدتی در محضر بزرگترین منظره ساز تاریخ خاورمیانه استاد محسنی کرمانشاهی تلمذ نموده و شیوه ی کار او را فرا گرفتم. 
البته اکنون در اجرای کارهایم شیوه ی خاص خودم را دنبال می کنم. طی نمودن این دوره ها در حقیقت مهر تاییدی بر آنچه بود که به هنرجویانم تعلیم می دادم. 

**چه شد که به کنگاور برگشتید؟ 
در سال 1390 این نیاز را احساس کردم که برای ادامه تحقیقاتم در زمینه فولکلور بهتر است به کنگاور باز گردم و این کار را کردم. برگشتن به کنگاور زیان های مادی فراوان اما دستاوردهای بزرگی هم برایم به همراه داشت و به آن خرسندم. اکنون پنج سال است که در کنگاور به تدریس طراحی و نقاشی و کماکان ادامه تحقیقاتم مشغولم و در رشته نقاشی هنرجویانی دارم که به آینده اشان بسیار امیدوارم. 
8066/7447 خبرنگار:مجید رحمتی ** انتشار دهنده:علی مولوی

                         شعر و هنر در  قزوینه           

روستای قزوینه در 18کیلومتری غرب شهرستان کنگاور و15کیلو متری شمال شهرستان صحنه ودربین کوههای مرتفع  امروله  و بزاو   واقع شده است .

         اثار باستانی این روستا  به گواهی باستان شناسان ،به پیش از تاریخ میرسد. تا چند دهه پیشترجمعیت این روستاحدود 500نفر ودهستان اول شهر کنگاوربودلیکن به دلیل نبود امکانات و شغل و درامد کافی ،بیشتر ساکنان ده
به شهرهای اطراف و نیز تهران و کرج کوچیدندو اکنون جمعیتی درحدود 40 نفر دارد و بسیاری از خانه هایش مخروبه شده اند.
قزوینه ایها به شکل اعجاب انگیزی به شعر و هنر علاقه مندند.متاسفانه تا پیش از 
عصر سلطنت نادر شاه از شعر وهنر مردم این روستاچیزی ثبت نشده،یا اگر شده 
ما از ان بی اطلاعیم.اما از روزگار پادشاهی نادر شاه به این سوی ،جسته،گریخته
نام بزرگانی به ثبت رسیده است،که باتوجه به جمعیت کم روستا،همین تعداد نیز قابل توجه است وبنده مختصری از زندگی نامه و اثار هر کدام را در کتابی به نام
(دیار دیاری)اورده ام.(این کتاب اماده چاپ است).
هم زمان با حکومت نادر شاه،روستای قزوینه ،یکی از اقطاب مهم شعر و عرفان
ایین  یارسان   بوده ووجودعارف بزرگی چون سید فرضی قزوینه ای،انسانهای بزرگ و تاثیر گذاری رااز نقاط دور ونزدیک به قزوینه جذب  و مقیم ساخته است که
از جمله ی انها میتوان شاعر و عارف دل سوخته:شیخ امیر زوله را نام برد که اکنون ارامگاهش در کنار مزار پیر و چراغ راهش:سید فرضی ، در قزوینه  مطاف
شیفتگان و صاحب دلان است.
چنانکه سینه به سینه به ما رسیده است علاوه بر مریدان سید فرضی،شاعران بزرگی همچون میرزا شفیع کلیایی و الماس خان کندوله ای ،بارها به قصد دیدار
وکسب فیوضات عرفانی و هنر تنبور نوازی وشاعری رهسپار قزوینه بوده اند.
سید فرضی و شیخ امیر در هنر تنبور نوازی از سرا مدان و فحول روزگار خود بوده اند و هم اکنون نیز مقامهایی در تنبور نوازی هست که به نام انان ثبت میباشد.از
این رو قطعا شخصی مانند میرزا الماس خان هم در شعر و هم در نوازندگی تنبور
بهره های فراوان برده است و مویداین گفتار وجود چندبیت در دیباچه ی نسخه ای دست نویس از اثر ماندگار   نادر نامه   الماس خان است که به  ان دیدارها اشاره کرده است.(متاسفانه علی رقم تلاش بسیار،با صاحب نسخه که از اهالی صحنه میباشد تماس تلفنی یا دیداری حاصل نشد.)
به هر حال سهمی که نام اوران و بزرگان  قزوینه  در شیوه ی تنبور نوازی وشعر و عرفان و کلام دارند  بر اهل تحقیق پوشیده نبوده ودر کتب متعدد به این مقوله 
اشاره رفته است.واز چنین بستری است  که در دوره های بعد شاعرانی همچون 
خان محمد قزوینه ای،بیر علی قزوینه ای ،میرزامحمد قزوینه ای،میرزا حیاتعلی قزوینه ای ونوازندگان وموسیقی دانان بزرگی مانند:
زنده یاد استاد سید ایازالهامی( قزوینه ای)  وسیدفریدالهامی ،سید نوید الهامی ،سیدصفا قزوینه ،
کوروش قزوینه  و  دیگرانی در رشته های خط و نقاشی و منبت وبرخاسته اند
           از این پس در کانال    شاکار به معرفی بعضی از شاعران و هنر مندان  
قزوینه ای پرداخته شده واثاری از انان را به شما عزیزان تقدیم میکنم.
                              شاد و سر افراز باشید.

                 دوست شما : زانا قزوینه
نوشته شده :
  پنجم بهمن1394                                   

                             کودک درون

.   کودکی درضمیر من خفته است کودکی داغدیده ومفلوک،
کودکی درخلال  وهمی گنگ،و مسیری گرفته و مشکوک
نه هوایی برای پروازی، نه فضایی نه وسعتی دلخواه
مثل دوران کودکی خودم،کودکی بر سکوی قربانگاه
من به او گفته ام که خوشبختی،انس بستن به بندو زنجیراست
جایگاه گلایه مسدوداست، اینکه جان میکنیم تقدیر است
جایگاه ورفاه میخواهی،چاره اینست پست وبدباشی
چاپلوسی،ریاو بی رحمی،بزدلی،هرزه گی بلد باشی
کودکم جست وخیزها دارد،دائما گرم پوچ وگل بازیست 
مزه ی آتشین مستی را، بادوتا سیب الکلی راضیست
٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭
کودکی در ضمیر من هر روز میکشد سر به روزنی ممنوع
میمکد شیرگرم آگاهی، ازسرسینه ی زنی ممنوع  
در مسیر عقیم یک باور کودکم در شکاف شک افتاد
اهل پرسیدن از حقایق بود،زیرخروارها کتک افتاد
کودک من کتاب میخواند،مست دنیای شعر ونقاشیست
رنگ پروازکردنش سرخ است آسمان کبوترش آبیست
کودکم میبرد مرا باخود،میشود دردل زمان جاری
تا پس مرزهای بی خوابی ،تا تە  کوچه های بیداری
کنجکاوو خیال پرداز است،کودک من سوال میپرسد
ازتباردرون  خود خفته ، از مسیر کمال میپرسد
کودک من مدام میگردد ،روح او درمسیر تکثیراست
دشمن بی امان تقلیداست،باتباهی مدام درگیراست.
زود هنگام در نهانگاهان ،رنگ داغ بلوغ رادیده ست
رونق بی مهار تن در تن،این مسیرشلوغ را دیدە ست
کودک پا ی ذهنم،دختر پادشاه  می خواهد
دیده خروارها نمد ،باری،ازمن اینک کلاه میخواهد
کودک من بزرگ خواهد شد باهزاران هزار درگیری
 صاحب یک طناب خواهد شد،درمیان تبار زنجیری
زانا قزوینه   ۱۳۹٦

                کات شەیدائی

ئاسمان لێڵ و زەمین رەش پووش و گیژ
دەس کوڵ و ئاماژە بەرز و رێ دریژ

دەرڤەنەیل۱ بێ دەنگ و تاشەیل تێژ
سینەێ سانەیل سەخت خوەر برێژ۲

رێ دریژ و چەفت و چێڵ و پڕ مژە
شەو پڕە دەێدام و غووڵ خۊن مژە

کێوەسان پڕ ڤە چریکە مردێە
ئاسمان سینەێ رەنگ خۊن گردێە

رەنگ شەو رشیاس و گازارە۳ بەساس
گورزە دەس دەێدام تاریکی ڤساس

گەرد شاخەیلێ زەمین شەن کردێە
رێ ڤه رێوارەیل خوەر بەن کردێە
           ٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭٭
شاخەوان ئی چیا بەرزە منم
پشت هەرچێ ترسە ڤەێرە ئەشگنم

شەو چراخ رێمە نۊر یەکیەتی
نیزکم ڤە شار دۊر یەکیەتی

ئەێ رەفیق رێ دەست بەێ ڤە دەسم
یەکیەتی دەرمان دەردە گشکەسم

هەڵسە وریا۴ بوو ، جی خافڵ بین نیە
کات۵ شەیدائیە ، کات شین نیە

مشت قورس تو پڕە ئازادیە
تێوم ئازادی بەرێ ئابادیە

دەس ڤە دەس یەک بەیم و رێ بگریمە شاو
تا بەێانی لیسک۶ خوەر بۊنیمە چاو
۱۳۹٦/۹/۱۷

---------------------------------------------
۱-دەرڤەن= دره
۲-خوەربرێژ= آفتاب سوخته،برشته
۳-گازارە= ضخامت
۴-وریا= هشیار
۵-کات= وقت،زمان

سلام دوستان.

از لطف وهمراهی همتون سپاس گذارم.دوستانی لطف کردن و درخواست مطالب بیشتری در مورد روستای قزوینه و مردمش دارن.بنده در مورد روستای قزوینه،فرهنگ،هنر،ادبیات،عرفان،آداب ورسوم،حیات گیاهی وجانوری،کوهها،تاریخ و.کتابی آماده چاپ دارم با عنوان«دیار دیاری».در اینجا از دوستان علاقمند خواهشمندم هرمطلبی درمورد قزوینه و قزوینه ایها اعم از عکس(اشخاص ومناظرجدید وقدیم روستا و مزارع و کوهها)،شعر،متن ،معرفی شعرا وهنرمندان ونویسندگان  دارن وفکرمیکنن که شایسته ثبت هست برای من ارسال کنن.

به زودی فهرستی ازعنوان  مطالب کتاب دیار دیاری رو خدمتتون ارائە میدم.

همچنین نمونه هایی از آثار شعرا و نقاشان و دیگر هنرمندان تقدیم میشه.

ما رو فراموش نکنید.

دوستتدار شما:زانا قزوینه  ۹۸/۹/۲۴